საკვერცხის კისტა კეთილთვისებიანი წარმონაქმნია, რომელიც მოთავსებულია საკვერცხის ზედაპირზე. ყალიბდება თხელ გარსში მოთავსებული ლორწოს ან სისხლის საშუალებით. ასეთი კისტები ხშირია რეპროდუქციული ასაკის ქალებისთვის.
განასხვავებენ ორი სახის კისტას:
ზომის მიხედვით კისტა შეიძლება იყოს წვრილი მარცვლოვანი და დიდი ფორთოხლის ზომამდე გაზრდილი. საკვერცხის ნებისმიერი ფოლიკული რომელიც ზომით 2 სმ-ს აჭარბებს კისტად მიიჩნევა. იმ შემთხვევაში თუ საკვერცხის კისტის დიამეტრმა 5 სმ-ს გადააჭარბა საჭირო ხდება მისი ქირურგიული მეთოდით მოშორება.
საკვერცხის კისტის წარმოქმნის რამდენიმე მიზეზი არსებობს. მათ შორის შეიძლება იყოს: ჰორმონალური დარღვევები, მენსტრუალური ციკლის ადრე დაწყება, ანთებები და ინფექციები, აბორტები, სექსუალური ცხოვრების არარსებობა და ფარისებრი ჯირკვლის დისფუნქცია.
დაავადება ძირითადად უყურადღებოდ რჩება, რადგან სიმპტომები რომლებიც შეიძლება გამოვლინდეს ძალიან ჰგავს სხვა დაავადების ნიშნებს.
აუცილებელია ყურადღება მიექცეს გამოვლინებებს:
ხშირ შემთხვევებში კისტები ჩნდება და თავისით ქრება, ან მცირე ზომის არის და პრობლემას არ წარმოადგენს, მაგრამ აუცილებელია დაკვირვება, რომ გართულებების თავიდან არიდება მოხდეს. კისტა შეიძლება გასკდეს და გამოიწვიოს სისხლდენა, ან შემოეხვიოს საკვერცხეს და მისი სისხლით მომარაგება შეაფერხოს. იშვიათად მაგრამ კეთილთვისებიანი კისტის ავთვისებიან სიმსივნედ გარდაქმნაც მოსალოდნელია.
საკვერცხის კისტის დიაგნოსტიკა იწყება ექიმ-გინეკოლოგის კონსულტაციით, რომელიც ვიზუალურად დათვალიერების და ანამნეზის შესწავლის შემდეგ შეარჩევს კვლევის მეთოდებს.
მკურნალობა დამოკიდებულია დაავადების მდგომარეობაზე, პაციენტის ასაკსა და მენოპაუზის პერიოდზე. ქირურგიული ჩარევა საჭირო არის იმ შემთხვევაში თუ კისტა იზრდება ზომაში და არ გაიწოვება, არ რეაგირებს მედიკამენტურ მკურნალობაზე. როდესაც არსებობს ავთვისებიან სიმსივნედ გარდაქმნის რისკი, მდებარეობს საკვერცხის შიგნით ან არის პათოლოგიური წარმონაქმნი.
პრევენციისთვის აუცილებელია ყოველ 6-8 თვეში ერთხელ მოხდეს პროფილაქტიკური კვლევების ჩატარება და ექოსკოპიური დათვალიერება